'കണ്ണിന് പകരം കണ്ണ് എന്ന് ചിന്തിച്ചാൽ ലോകം അന്ധമായി പോകും' എന്ന് വിശ്വസിച്ച വട്ടക്കണ്ണട ധരിച്ച ഒരു മഹാമനീഷി ഈ ലോകത്ത് കാലത്തിനും മുന്നേ സഞ്ചരിച്ചു. തന്റെ ശരീരത്തിന്റെ തന്നെ ഭാഗമായി മാറിയ വട്ടക്കണ്ണടയിലൂടെ ലോകത്തെ മുഴുക്കെ മനോഹരമായ ഒരു കാഴ്ചയായി കാണാൻ ആ അഹിംസാവാദി ശീലിച്ചിരുന്നു. ആ കണ്ണടക്ക് പോലും ചിരന്തനമായ ഒരോർമക്കടലായി മാറുന്ന കഥകൾ മാലോകരോടൊക്കെയും പറയാനുണ്ടെന്നത് അതിമനോഹരമായ ഒരു കാവ്യനീതിയത്രേ. എഴുപത് വർഷങ്ങൾക്കിപ്പുറവും അങ്ങ് ലണ്ടൻ മുതൽ ഇങ്ങ് കേരളത്തിലെ ആലപ്പുഴ വരെ നീളുന്നുണ്ട്, ആ കഥകളും കഥപറച്ചിലുകളും.

കനലിൽ എത്ര ചവിട്ടി നടന്നിട്ടും വേപശ്യാം റാവു എന്ന ബ്രാഹ്മണ യുവാവിന്റെ കാലുകൾ പൊള്ളിയില്ല. കാരണം, അദ്ദേഹം പരന്പരാഗത ബ്രാഹ്മണ ജീവിതത്തോട് വിട ചോദിച്ച് , വേപശ്യാം റാവു എന്ന സ്വന്തം പേരും പൂർവാശ്രമത്തിലെ വിദൂരസ്മരണകളും പരിത്യജിച്ച് അപ്പോഴേക്കും വേറൊരു ലോകത്തിലെ അഗ്നിവേശായിക്കഴിഞ്ഞിരുന്നു. ആത്മബോധമുള്ള ഒരിന്ത്യക്കാരനും ആവേശത്തോടെയല്ലാതെ നമ്മളിന്നറിയുന്ന സ്വാമി അഗ്നിവേശിനെ സ്മരിക്കാനാകില്ല.

എല്ലാ മതക്കാരും ഒരുമിച്ച് പണിതതാണീ മാതൃഭൂമി. ഈ പുണ്യഭൂമിയെ പണയംവെക്കാൻ ചരിത്രം സമ്മതിക്കില്ല. ഈ മഹാരാജ്യവും അതിന്റെ സ്വാതന്ത്ര്യവും എന്നും സഹവർത്തിത്വത്തിന്റെയും സഹകരണത്തിന്റെയും മാതൃകയാണ്. സാഹോദര്യവും സമഭാവനയും എന്നും അതിന്റെ മുഖമുദ്രയാകണം.

കാലവും ചരിത്രവും കാരുണ്യം കാണിക്കാതെ കൈയൊഴിഞ്ഞപ്പോൾ, കാലഹരണപ്പെട്ടു പോയ തന്റെ വിജയഗാഥകൾ സ്വയം ഏറ്റുപാടി പെരുമ നേടാനുള്ള തന്ത്രവിദ്യകൾ കൈവശമില്ലാത്തത് കൊണ്ടു മാത്രമാകാം ഒരു മഹാരാജ്യത്തിന്റെ പ്രഥമപൗരനിൽ നിന്ന് പോലും പുരസ്‌കാരങ്ങൾ ഏറ്റുവാങ്ങിയ ഈ മനുഷ്യൻ ജീവിതത്തിന്റെ പെരുങ്കളിയാട്ട വീഥികളിൽ സ്വന്തം ദേശത്തു പോലും അപരിചിതനായിപ്പോയത്.

ഓണക്കാലം സമ്മാനിക്കുന്ന ഓർമകൾ എത്ര കാലം കഴിഞ്ഞാലും മറക്കാൻ കഴിയില്ല. വിളഞ്ഞു നിൽക്കുന്ന നെൽക്കതിരുകളുടെ, വിടർന്നു നിൽക്കുന്ന പൂക്കളുടെ, ഓണവെയിലിന്റെ ഓണക്കോടിയുടെ ഓണക്കളികളുടെ സദ്യവട്ടങ്ങളുടെ അങ്ങനെയങ്ങനെ ഓർമകൾ നിറഞ്ഞൊഴുകും. ഓണക്കാലത്തെ ഓർമകൾ നമ്മുടെ ഓർമച്ചെപ്പിലെ ഒളിമങ്ങാത്ത മുത്തുകളാണ്. പൊൻപ്രഭയാർന്ന ആ പഴയ ഓണക്കാലം ഓർത്തെടുക്കുകയാണ് മലയാള നിരൂപണ രംഗത്തും ജീവചരിത്രസാഹിത്യ രംഗത്തും ദശകങ്ങളായി നിറഞ്ഞു നിൽക്കുന്ന മലയാളികളുടെ പ്രിയപ്പെട്ട എഴുത്തുകാരൻ പ്രൊഫ. എം കെ സാനു.

അവന്‍ വീട്ടില്‍ അക്രമാസക്തനാകുന്നു. കൈയില്‍ കിട്ടിയതെല്ലാം എറിഞ്ഞുനശിപ്പിക്കുന്നു. ഭക്ഷണം വേണ്ട. ശാന്തപ്രകൃതനായിരുന്ന ഏക മകന്‍ കൈവിട്ടുപോകുന്നത് അവർക്ക് നോക്കിനില്‍ക്കാനേ കഴിഞ്ഞുള്ളൂ. ഏക മകന്റെ മാറ്റം ഉണ്ടാക്കിയ വേദനയോടെയാണ് ആ അമ്മ വിളിച്ചത്. കൗമാരം എത്ര വേഗമാണ് കൈവിട്ടുപോകുന്നത്?

വർഷങ്ങൾ എത്രതന്നെ കൊഴിഞ്ഞാലും ഓർമകളിൽ ഒടുങ്ങാത്ത ആവേശം നിറക്കുന്ന സ്വാതന്ത്ര്യസമരത്തെ കുറിച്ചുള്ള സ്മരണകൾ പങ്ക് വെക്കുകയാണ് സമരപ്പോരാളികളായ സോഷ്യോ വാസുവും അപ്പുക്കുട്ട പൊതുവാളും

മുത്തും പവിഴവും തേടിയുള്ള യാത്രകളത്രയും അതിസാഹസികതയുടെ കാൽപ്പനിക ഭാവങ്ങളാലാണ് എഴുതിച്ചേർക്കപ്പെട്ടത്. ആഴിയുടെ അഗാധതയിലേക്കും അനന്തഗർത്തങ്ങളിലേക്കും മുത്തും പവിഴവും ഒളിച്ചിരിക്കുന്ന നിധികുംഭങ്ങൾ തേടിയുള്ള യാത്രയുടെ ഓരോ നിമിഷവും അനുവാചകനെ ത്രസിപ്പിക്കുന്നതായിരുന്നു. സ്വന്തം വീട്ടുമുറ്റത്ത് മുത്ത് വിളയിച്ച് വിജയം വരിച്ച കാസർകോട്ടുകാരൻ മാത്തച്ചനും നമുക്ക് മുന്നിൽ തുറന്നുവെക്കുന്നത് ആശ്ചര്യത്തിന്റെയെങ്കിലും കാൽപ്പനികത തൊട്ടു തീണ്ടാത്ത ഒരു കഥയാണ്, അല്ല ജീവിതമാണ്.

ബഷീർ പത്രപ്രവർത്തനത്തിന്റെ ഏകതാനതയിലേക്ക് അലിഞ്ഞു ചേർന്നു. ഒരു സമ്പൂർണതയെ തന്റെ ഹൃദയത്തിലേക്ക് ക്ഷണിച്ചുവരുത്തുന്നു സൂഫിസം. ബഷീർ സ്‌നേഹ സൗഹാർദങ്ങളെ തന്റെ ഹൃദയത്തിലേക്ക് ക്ഷണിച്ചുവരുത്തി. ഒരാൾ സ്രഷ്ടാവുമായി കൂടുതൽ അടുക്കുമ്പോൾ അയാൾ സ്വയം ആവിയായിപ്പോകുന്നു. ഏറ്റവും അടുത്തെത്തുമ്പോൾ അയാളില്ലാതായിത്തീരുന്നു... അതാണ് സൂഫിസത്തിന്റെ വഴി. ബഷീറിന് തന്റെ കർമം അങ്ങനെയായിരുന്നു. അസാധാരണമായ ഒരു ജീവിതം.

ഞങ്ങള്‍ ചെന്നതിനു തലേന്ന് മഴപെയ്തിരുന്നു. ചെളിയില്‍ കുഴഞ്ഞിരിക്കുന്ന വഴികളിലൂടെ കൈവണ്ടികളും മനുഷ്യരും പുളയുന്നു. പരന്നൊഴുകുന്ന അഴുക്കുചാലുകള്‍ക്കു മുകളില്‍ സമൂസയും ബിരിയാണിയും വേവുന്നു. വഴികള്‍ ഓരോന്നായി കടന്ന് ചോദിച്ച് ചോദിച്ചാണ് അക്രമികള്‍ ജീവന്‍ കവര്‍ന്ന സഹോദരങ്ങളായ മുഹമ്മദ് ഹാഷിം (23), അനുജന്‍ മുഹമ്മദ് അമീര്‍ (20) എന്നിവരുടെ വീട് കണ്ടുപിടിച്ചത്. മുകളിലും താഴെയും ഒറ്റമുറിയുള്ള ആ വീട്ടില്‍ പതിനൊന്നോളം അംഗങ്ങളുണ്ട്. അവരുടെ അന്നദാതാക്കളായിരുന്നു ഹാഷിമും അമീറും.