ജാതി സെന്‍സസ് രാഷ്ട്രീയ ആയുധമോ?

ബിഹാര്‍ നിയമസഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന് മാസങ്ങള്‍ മാത്രം ശേഷിക്കെ, കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാര്‍ ജാതി സെന്‍സസിന് അനുമതി നല്‍കിയിരിക്കുകയാണ്. ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള രാഷ്ട്രീയം ശക്തമായ ബിഹാറില്‍, ഈ തീരുമാനം ബി ജെ പി നേതൃത്വത്തിലുള്ള എന്‍ ഡി എ സഖ്യത്തിന് തുടര്‍ ഭരണത്തിനുള്ള അവസരം ഒരുക്കുമെന്നാണ് കണക്കുകൂട്ടല്‍. വര്‍ഷങ്ങളായി മാറ്റിവെക്കപ്പെട്ടിരുന്ന ഈ ആവശ്യം, രാഷ്ട്രീയ തന്ത്രങ്ങളുടെ ഭാഗമായി ഇപ്പോള്‍ യാഥാര്‍ഥ്യമാകുന്നു. കേന്ദ്ര മന്ത്രി അശ്വനി വൈഷ്ണവ്, മന്ത്രിസഭാ തീരുമാനങ്ങള്‍ വിശദീകരിക്കുന്ന വാര്‍ത്താസമ്മേളനത്തില്‍, അടുത്ത ദേശീയ സെന്‍സസിനോടൊപ്പം ജാതി സെന്‍സസ് നടത്തുമെന്ന് നാടകീയമായി പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നു.

ജാതി സെന്‍സസിന്റെ കാതല്‍, ഓരോ ജാതി വിഭാഗവും കൈവശം വെച്ചിരിക്കുന്ന അധികാരവും വിഭവങ്ങളും കണക്കാക്കി, ആനുപാതിക പ്രാതിനിധ്യത്തിന്റെയും അവസര നിഷേധത്തിന്റെയും വ്യക്തമായ ചിത്രം വരച്ചുകാട്ടുക എന്നതാണ്. ഈ പ്രക്രിയ, പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് സാമൂഹിക നീതി യഥാര്‍ഥത്തില്‍ ലഭിച്ചോ എന്ന് വിലയിരുത്താനുള്ള ഒരു ശാസ്ത്രീയ ഉപകരണമായി വര്‍ത്തിക്കുന്നു. ജാതി സെന്‍സസ്, അധികാരവും വിഭവങ്ങളും ആനുപാതികമല്ലാതെ വിതരണം ചെയ്യപ്പെടുന്ന സമൂഹത്തിന്റെ യാഥാര്‍ഥ്യം തുറന്നുകാട്ടുന്നു. പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് സാമൂഹിക നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിന്, ഈ ഡാറ്റ അനിവാര്യമാണ്. സുതാര്യവും ശാസ്ത്രീയവുമായ ഒരു സെന്‍സസ്, അവസര നിഷേധത്തിന്റെ വേരുകള്‍ കണ്ടെത്തി, നീതിപൂര്‍ണമായ ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ അടിത്തറ പാകാന്‍ സഹായിക്കും. ജാതി സെന്‍സസിന്റെ സത്ത, വിഭജനമല്ല, മറിച്ച് സമത്വത്തിന്റെയും നീതിയുടെയും പാത തുറക്കലാണ്. ഉദാഹരണത്തിന്, ഒരു പ്രത്യേക ജാതി വിഭാഗത്തിന് തൊഴിലില്‍ അര്‍ഹമായ പ്രാതിനിധ്യം ലഭിക്കുന്നില്ലെങ്കില്‍, ജാതി സെന്‍സസിന്റെ ഡാറ്റ ഉപയോഗിച്ച് ലക്ഷ്യബദ്ധമായ ഇടപെടലുകള്‍ രൂപപ്പെടുത്താം.

ഡോ. ബി ആര്‍ അംബേദ്കര്‍, ജാതി വ്യവസ്ഥയെ സാമൂഹിക അനീതിയുടെ മൂലകാരണമായി കണ്ട്, അതിനെ നേരിടാന്‍ ശാസ്ത്രീയ വിവരശേഖരണവും നയരൂപവത്കരണവും ആവശ്യമാണെന്ന് വാദിച്ചിരുന്നു. ജാതി സെന്‍സസിനെ അദ്ദേഹം പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങളുടെ ഉന്നമനത്തിനുള്ള ഒരു ഉപകരണമായി കണ്ടു. ഇന്ത്യയുടെ സെന്‍സസ് സംവിധാനത്തില്‍, ജാതി സെന്‍സസ് സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക നയങ്ങള്‍ രൂപവത്കരിക്കുന്നതിനും സംവരണ നയങ്ങള്‍ കൃത്യമായി നടപ്പാക്കുന്നതിനും ഉപയോഗിക്കാവുന്ന ശക്തമായ ഉപകരണമാണ്. ഇന്ത്യയില്‍, ദശവര്‍ഷ സെന്‍സസിന്റെ ഭാഗമായി ജനസംഖ്യ, വിദ്യാഭ്യാസം, തൊഴില്‍, സാമ്പത്തിക സ്ഥിതി തുടങ്ങിയ വിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കപ്പെടുന്നു. എന്നാല്‍, ജാതി സെന്‍സസ് ജാതി അനുസരിച്ചുള്ള വിശദമായ വിവര ശേഖരണത്തെ പ്രത്യേകമായി സൂചിപ്പിക്കുന്നു. അടുത്ത വര്‍ഷം തുടങ്ങുന്ന ദേശീയ സെന്‍സസിനൊപ്പം ജാതി സെന്‍സസ് നടത്താനുള്ള കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാറിന്റെ അപ്രതീക്ഷിത തീരുമാനം പ്രതിപക്ഷ പാര്‍ട്ടികളുടെ നീണ്ടനാളത്തെ ആവശ്യത്തിനുള്ള അംഗീകാരമാണ്.

ഭരണഘടനയുമായുള്ള ബന്ധം

ഇന്ത്യന്‍ ഭരണഘടനയുടെ ആര്‍ട്ടിക്കിള്‍ 15, 16 എന്നിവ സമത്വവും വിവേചനരഹിതമായ അവസരങ്ങളും ഉറപ്പാക്കുന്നു. എന്നാല്‍, പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങള്‍ക്കായി സംവരണം അനുവദിക്കുന്നതിന് ഭരണഘടന പ്രത്യേക വ്യവസ്ഥകള്‍ നല്‍കുന്നു. ആര്‍ട്ടിക്കിള്‍ 246 പ്രകാരം, സെന്‍സസ് കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാറിന്റെ അധികാര പരിധിയില്‍ വരുന്നു, ഇത് ജാതി സെന്‍സസിന്റെ നിയമപരമായ അടിത്തറ ശക്തിപ്പെടുത്തുന്നു. അംബേദ്കര്‍, ഭരണഘടനയുടെ പ്രധാന ശില്‍പ്പിയായിരുന്നതിനാല്‍, സംവരണവും സമത്വവും തമ്മിലുള്ള സന്തുലനത്തിന്റെ പ്രാധാന്യം ഊന്നിപ്പറഞ്ഞു.

ചരിത്രപരമായ പശ്ചാത്തലം

ബ്രിട്ടീഷ് ഭരണകാലത്ത്, 1851 മുതല്‍ ഇന്ത്യയില്‍ സെന്‍സസ് നടത്തിത്തുടങ്ങി. ഈ സെന്‍സസുകളില്‍ ജാതി, മതം, തൊഴില്‍ തുടങ്ങിയ വിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിക്കപ്പെട്ടിരുന്നു. 1931ലെ സെന്‍സസാണ് ജാതി അനുസരിച്ചുള്ള വിവരങ്ങള്‍ സമഗ്രമായി ശേഖരിച്ച അവസാന സെന്‍സസ്. 1941ല്‍ ലോകമഹായുദ്ധ കാലത്ത് ജാതി തിരിച്ചുള്ള വിവരങ്ങള്‍ ലഭ്യമാകുന്ന തരത്തില്‍ സെന്‍സസ് നടന്നുവെങ്കിലും ഇതിലെ വിവരങ്ങള്‍ പുറത്ത് വന്നില്ല.

ഒ ബി സി, പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങളില്‍ വലിയ സ്വാധീനമുള്ള രാഷ്ട്രീയ പാര്‍ട്ടികള്‍ പലകാലങ്ങളിലായി രാജ്യത്ത് ജാതിസെന്‍സസ് ആവശ്യം ഉന്നയിച്ചിട്ടുണ്ട്. എന്നാല്‍ കേന്ദ്രത്തില്‍ അധികാരത്തിലിരുന്ന ഒരു സര്‍ക്കാറും ഇത് നടപ്പാക്കാന്‍ തയ്യാറായിരുന്നില്ല. സ്വാതന്ത്ര്യാനന്തരം, ജാതി സെന്‍സസിനെക്കുറിച്ചുള്ള വിവര ശേഖരണം നിര്‍ത്തലാക്കി. കാരണം ജാതി വിഭജനത്തിന് ഇത് കാരണമാകുമെന്നും ദേശീയ ഐക്യത്തിന് തടസ്സമാകുമെന്നും ഭയപ്പെട്ടു. 2010ല്‍ മന്‍മോഹന്‍ സിംഗ് സര്‍ക്കാര്‍ ജാതി സെന്‍സസ് നടത്താന്‍ തീരുമാനിച്ചെങ്കിലും, ശേഖരിച്ച വിവരങ്ങള്‍ പുറത്തുവിട്ടില്ല. 2021ലെ സെന്‍സസിനൊപ്പം ജാതി സെന്‍സസ് നടത്തുമെന്ന് മോദി സര്‍ക്കാര്‍ പ്രഖ്യാപിച്ചിരുന്നെങ്കിലും, പിന്നീട് പിന്‍മാറുകയായിരുന്നു.

ഇന്ത്യയില്‍ ജാതി അനുസരിച്ചുള്ള സംവരണ നയങ്ങള്‍ വിദ്യാഭ്യാസത്തിലും തൊഴിലിലും സാമൂഹിക നീതി ഉറപ്പാക്കുന്നതിനുള്ള പ്രധാന ഉപകരണമാണ്. സംവരണം കൃത്യമായി നടപ്പാക്കാന്‍ ജാതി സെന്‍സസ് അനിവാര്യമാണ്, പ്രത്യേകിച്ച് ഒ ബി സി, എസ് സി, എസ് ടി വിഭാഗങ്ങള്‍ക്കായുള്ള വികസന പദ്ധതികള്‍ ആസൂത്രണം ചെയ്യുന്നതിന്. ബിഹാറില്‍, 63 ശതമാനം പിന്നാക്ക സമുദായമുള്ള സംസ്ഥാനമായതിനാല്‍, ജാതി സെന്‍സസിന്റെ പ്രാധാന്യം തിരഞ്ഞെടുപ്പ് രാഷ്ട്രീയത്തില്‍ വലിയ ചര്‍ച്ചയായി മാറിയിട്ടുണ്ട്.

ചര്‍ച്ചകളും രാഷ്ട്രീയ ആശയക്കുഴപ്പങ്ങളും

ജാതി സെന്‍സസിനെ എക്കാലവും എതിര്‍ത്തിരുന്ന ആര്‍ എസ് എസും ബി ജെ പി സര്‍ക്കാറും, അപ്രതീക്ഷിതമായ ഒരു നയമാറ്റത്തിലൂടെ ഈ ആവശ്യത്തിന് അനുമതി നല്‍കിയിരിക്കുകയാണ്. പ്രധാനമന്ത്രി നരേന്ദ്ര മോദി, ലോക്‌സഭാ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് പ്രചാരണത്തിനിടെ, ജാതി സെന്‍സസിനെ “പ്രതിപക്ഷത്തിന്റെ അര്‍ബന്‍ നക്‌സല്‍ ചിന്താഗതി’ എന്ന് വിമര്‍ശിച്ചിരുന്നു. എന്നിട്ടും, ബി ജെ പി നേതൃത്വത്തിലുള്ള കേന്ദ്ര സര്‍ക്കാര്‍ ഇപ്പോള്‍ ഈ വിഷയത്തില്‍ യു ടേണ്‍ എടുത്തിരിക്കുന്നു. ഈ നീക്കം, മോദി സര്‍ക്കാറിന്റെ നയവ്യതിയാനം മാത്രമല്ല, ആര്‍ എസ് എസിന്റെ ഹിന്ദുത്വ അജന്‍ഡക്ക് അനുഗുണമായി നടപ്പാക്കിയിരുന്ന സാമൂഹിക എന്‍ജിനീയറിംഗ് തന്ത്രങ്ങളില്‍ നിന്നുള്ള വിട്ടുവീഴ്ചയുടെ സൂചന കൂടിയാണ്.

ജാതി സെന്‍സസിനെ “ദേശീയ ഐക്യത്തിന് ഭീഷണി’യായും, സംവരണവുമായി ബന്ധമില്ലാത്തതായും വിമര്‍ശിച്ചിരുന്ന ആര്‍ എസ് എസ്, ഇപ്പോള്‍ “ജാതി സെന്‍സസ് നടത്താം’ എന്ന നിലപാടിലേക്ക് മാറിയിരിക്കുന്നു. ഈ നയവ്യതിയാനം, തിരഞ്ഞെടുപ്പ് രാഷ്ട്രീയത്തിന്റെ ആവശ്യങ്ങള്‍ക്കപ്പുറം, ആര്‍ എസ് എസിന്റെ ദീര്‍ഘകാല ഗൂഢലക്ഷ്യങ്ങളെ സൂചിപ്പിക്കുന്നു. കോണ്‍ഗ്രസ്സിന്റെയും പ്രാദേശിക പ്രതിപക്ഷ പാര്‍ട്ടികളുടെയും ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള “നുഴഞ്ഞുകയറ്റ’ത്തെ തടയാനുള്ള നീക്കവും ഈ ജാതി സെന്‍സസിന് പിന്നിലുണ്ടെന്ന് വേണം അനുമാനിക്കാന്‍. പാലക്കാട്ട് നടന്ന ആര്‍ എസ് എസിന്റെ അഖില ഭാരതീയ സമന്വയ ബൈഠക്കിനു ശേഷം, പ്രചാര്‍ പ്രമുഖ് സുനില്‍ അംബേക്കര്‍ വ്യക്തമാക്കിയത്, “ജാതിയും ജാതി ബന്ധങ്ങളും ഹിന്ദു സമൂഹത്തിന്റെ സെന്‍സിറ്റീവ് വിഷയങ്ങളാണ്. ഇത് ദേശീയ ഐക്യവും അഖണ്ഡതയുമായി ബന്ധപ്പെട്ടിരിക്കുന്നു’ എന്നാണ്. ഈ പ്രസ്താവന, ജാതി സെന്‍സസിനെ ആര്‍ എസ് എസിന്റെ ഹിന്ദുത്വ അജന്‍ഡക്ക് അനുഗുണമായി പുനര്‍നിര്‍വചിക്കാനുള്ള ശ്രമത്തിന്റെ ഭാഗമാണ്.

ആര്‍ എസ് എസിന്റെ ഈ നയമാറ്റത്തിന് ചില പ്രധാന ലക്ഷ്യങ്ങളുണ്ട്. കോണ്‍ഗ്രസ്സും പ്രാദേശിക പാര്‍ട്ടികളും ജാതി സെന്‍സസിനെ പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങളുടെ ഉന്നമനത്തിനുള്ള ഉപകരണമായി ഉയര്‍ത്തിക്കാട്ടി, തിരഞ്ഞെടുപ്പില്‍ നേട്ടമുണ്ടാക്കുന്നത് തടയുക. ഒ ബി സി, എസ് സി, എസ്ടി വിഭാഗങ്ങളിലേക്ക് പ്രതിപക്ഷ പാര്‍ട്ടികള്‍ നടത്തുന്ന “നുഴഞ്ഞുകയറ്റ’ത്തെ തടഞ്ഞ്, ഹിന്ദു സമൂഹത്തിന്റെ ഏകീകരണം ശക്തിപ്പെടുത്തുക.

പ്രതിപക്ഷ പാര്‍ട്ടികളുടെ ശക്തമായ സമ്മര്‍ദവും ജാതി സെന്‍സസിനെ ചുറ്റിപ്പറ്റിയുള്ള അവരുടെ തിരഞ്ഞെടുപ്പ് വാഗ്ദാനങ്ങളും ബി ജെ പിയെ ഈ വിഷയത്തില്‍ പുനര്‍വിചിന്തനത്തിന് പ്രേരിപ്പിച്ചു. ബിഹാര്‍, തെലങ്കാന, കര്‍ണാടക തുടങ്ങിയ സംസ്ഥാനങ്ങള്‍ ഇതിനകം ജാതി സര്‍വേകള്‍ നടത്തി, സാമൂഹിക പദ്ധതികളില്‍ എല്ലാ ജാതി വിഭാഗങ്ങള്‍ക്കും തുല്യ പ്രാതിനിധ്യവും ആനുകൂല്യങ്ങളും ഉറപ്പാക്കാന്‍ ശ്രമിച്ചിട്ടുണ്ട്. 2023ല്‍ ബിഹാര്‍, ജാതി സര്‍വേയുടെ വിവരങ്ങള്‍ പുറത്തുവിട്ടുകൊണ്ട് രാജ്യത്ത് ഈ മേഖലയില്‍ മുന്‍പന്തിയിലെത്തി. വരാനിരിക്കുന്ന തിരഞ്ഞെടുപ്പുകളില്‍ ഒ ബി സി വോട്ടര്‍മാരെ കൂടുതല്‍ ശക്തമായി ആകര്‍ഷിക്കുക എന്ന ലക്ഷ്യം ഇപ്പോള്‍ ബി ജെ പിക്കുണ്ട്.

ജാതി സെന്‍സസിന്റെ സാധ്യതകള്‍

1. വിവിധ ജാതികളുടെയും ഉപജാതികളുടെയും സുതാര്യമായ കണക്കെടുപ്പ് വികസന പദ്ധതികള്‍ ലക്ഷ്യബദ്ധമായി നടപ്പാക്കാന്‍ സഹായിക്കുന്നു.
2. പിന്നാക്ക വിഭാഗങ്ങളുടെ ഉന്നതിക്ക് ശാസ്ത്രീയ ഡാറ്റ നല്‍കുന്നു.
3. സാമൂഹിക-സാമ്പത്തിക അന്തരങ്ങള്‍ കുറയ്ക്കാന്‍ വിഭവ വിതരണം കാര്യക്ഷമമാക്കുന്നു.
വെല്ലുവിളികള്‍
1. ജാതി വിവരങ്ങള്‍ ശേഖരിച്ച് ക്രോഡീകരിക്കുന്നത് സെന്‍സസ് പ്രക്രിയയെ സങ്കീര്‍ണമാക്കുന്നു. പ്രത്യേകിച്ച് കാലതാമസത്തിന് കാരണമാകാം.
2. ജാതി സെന്‍സസ് സാമൂഹിക വിഭജനത്തിനും ജാതി അടിസ്ഥാനമാക്കിയുള്ള സംഘര്‍ഷങ്ങള്‍ക്കും കാരണമായേക്കാം.
3. രാഷ്ട്രീയ പാര്‍ട്ടികള്‍ ജാതി സെന്‍സസിനെ വോട്ടുബേങ്ക് രാഷ്ട്രീയത്തിനായി ദുരുപയോഗം ചെയ്യാന്‍ സാധ്യതയുണ്ട്.

അസമത്വങ്ങളെ തുറന്നുകാട്ടും

ജാതി സെന്‍സസ്, സാമൂഹിക നീതിയുടെ ഉപകരണമായാലും രാഷ്ട്രീയ വിജയത്തിനുള്ള ആയുധമായാലും, ഇന്ത്യന്‍ സമൂഹത്തിന്റെ അസമത്വങ്ങളെ തുറന്നുകാട്ടുന്ന ഒരു നിര്‍ണായക ഉപകരണമാണ്. ബിഹാര്‍ തിരഞ്ഞെടുപ്പിന്റെ പശ്ചാത്തലത്തില്‍, ബി ജെ പിയുടെയും ആര്‍ എസ് എസിന്റെയും നയവ്യതിയാനം, ജാതി സെന്‍സസിന്റെ രാഷ്ട്രീയ പ്രാധാന്യം വ്യക്തമാക്കുന്നു. എന്നാല്‍, ഡോ. അംബേദ്കര്‍ വിഭാവനം ചെയ്തതുപോലെ, ഈ പ്രക്രിയ സാമൂഹിക നീതിയുടെ ലക്ഷ്യത്തിനായി മാത്രം ഉപയോഗിക്കപ്പെടണം. വിഭജനത്തിനോ രാഷ്ട്രീയ ദുരുപയോഗത്തിനോ ആകരുത്. ഈ ഡാറ്റ, അവസര നിഷേധത്തിന്റെ വേരുകള്‍ പരിഹരിച്ച്, ഒ ബി സി, എസ് സി, എസ് ടി വിഭാഗങ്ങള്‍ക്ക് അര്‍ഹമായ പ്രാതിനിധ്യവും വിഭവങ്ങളും ഉറപ്പാക്കുമ്പോള്‍ മാത്രമേ, ജാതി സെന്‍സസ് യഥാര്‍ഥത്തില്‍ നീതിപൂര്‍ണമായ ഒരു സമൂഹത്തിന്റെ അടിത്തറ പാകൂ. രാഷ്ട്രീയ തന്ത്രങ്ങളില്‍ നിന്ന് മുക്തമായി, ഈ പ്രക്രിയ ദേശീയ ഐക്യത്തിനും സമത്വത്തിനും വേണ്ടി പ്രവര്‍ത്തിക്കുമ്പോള്‍, അത് ഇന്ത്യന്‍ ജനാധിപത്യത്തിന്റെ ഒരു ചരിത്ര നാഴികക്കല്ലായി മാറും.